Vệ Nhược Hoài? Tam Nữu ngẩn người, thôn Đỗ gia lại có người như thế này ư?
Ngay lúc Vệ Nhược Hoài cho rằng mình sẽ bị cự tuyệt, hắn liền thấy cô nương trước mặt bỗng trợn tròn mắt: "Huynh là tôn tử[1] của Vệ tướng quân sao?" Rồi lại vô cùng chắc chắn. "Huynh trở về viếng mồ mả à? Năm nay đến sớm thật." Nàng cảm khái một câu, cầm lên cây chổi ở góc nhà. "Có cần thêm gì không, xẻng ——"
[1] Tôn tử (孙子): cháu trai.
"Dao đánh lửa ——"
Hai người lại lần nữa trăm miệng một lời, Tam Nữu muốn cười phá lên, thấy đầu mũi hắn đỏ ửng sắp lan ra cả khuôn mặt, nàng khẽ cười, dáng vẻ rất hiểu lòng người: "Huynh muốn quét tuyết, nấu nước đúng không?"
"Đúng đúng đúng." Sống mười một năm, lần đầu tiên phải mượn người xa lạ vật dụng thiết yếu trong nhà, Vệ Nhược Hoài vô cùng ngượng ngùng, Tam Nữu cũng nhìn ra, nàng có phải kẻ đui đâu chứ. "Xẻng ở bên kia, huynh tự lấy đi, ta lấy dao đánh lửa ra cho huynh."
"Cảm, cảm ơn cô nương." Vệ Nhược Hoài vội vàng nói lời cảm ơn. Tam Nữu khoát tay. "Đừng khách sáo, mọi người đều là hàng xóm thôi mà."
"Ai đó?" Trong mắt ba người ở nhà bếp chỉ có đậu tằm hoa, thấy Tam Nữu cầm dao đánh lửa chạy ra bên ngoài, Đinh Xuân Hoa thuận miệng hỏi một câu.
"Hàng xóm." Tam Nữu nói vọng vào, Đinh Xuân Hoa còn định hỏi tiếp, lại nghe Tam Nữu đang trò chuyện, không rõ với ai: "Của huynh đây, cần gì thì cứ ghé đây lấy."
Vệ Nhược Hoài nhẹ nhàng lắc đầu: "Không, không cần đâu, cảm tạ cô nương."
"Đừng khách sáo như vậy." Tam Nữu đáp, định đóng cổng lại, song thấy thiếu niên vụng về kéo theo dao đánh lửa cùng với chổi, nàng dứt khoát mở toang hai cánh cửa ra. Vừa vào nhà đã bị Đinh Xuân Hoa truy hỏi. "Bá nương tới à?"
"Không phải." Nhà của Tam Nữu nằm ở phía bắc, quay về hướng nam, phía tây là nhà nhị bá của nàng, phía nam và phía đông giáp với đường lộ, bên kia đường ở phía nam là nhà đại bá, phía đông là nhà họ Vệ, không trách mẫu thân nàng đoán vậy. "Là người Vệ gia tới, họ đang dọn dẹp nên hỏi mượn nhà mình cái chổi, nhìn dáng vẻ thì có lẽ là tôn tử của Vệ tướng quân."
Hàng năm trước Tết Nguyên đán hoặc sau Tết Thanh minh, Vệ gia đều cử người đến viếng thăm mồ mả, sửa chữa lại ngôi nhà cũ đã bị mưa gió làm hư hại, Đỗ Phát Tài nghe vậy này liền lên tiếng: "Con nhìn lầm rồi, có khi là hạ nhân Vệ gia thôi."
"Bên trong mặc áo gấm, bên ngoài khoác áo choàng, nếu không phải tôn tử của Vệ thừa tướng thì cũng là thân thích của ông ấy." Ngoại trừ người nhà mình, Tam Nữu cũng không quan tâm đến ai, thấy phụ thân đang tách đậu tằm hoa vừa nấu xong. "Mọi người ăn thử chút đi, để nguội thì ăn ngon hơn. Tỷ phu, huynh ăn ít thôi, muội còn phải đưa cho đại bá với nhị bá nữa đấy."
"Lần sau mang cho họ đi, chỗ này để huynh sắp xếp, mang về cho phụ thân nếm thử, xem có thể đưa vào bán trong tửu lâu không." Đoàn Thủ Nghĩa vừa dứt lời, Đỗ Phát Tài đã lên tiếng. "Món này cũng không nhiều, dù sao cũng là món mình tự tay làm. Tam Nữu, mang sang nhà Vệ tướng một ít đi."
Một già một trẻ vừa bước qua cửa liền dừng bước, cả hai nhìn nhau rồi quay người trở về, lại nghe giọng nữ nhi lanh lảnh nói: "Đưa bọn họ làm gì, người ta từ kinh thành đến, có món gì ngon mà chưa ăn qua đâu."
"Bọn họ là bọn họ, chúng ta là chúng ta." Đỗ Phát Tài rất chú trọng đến cung cách hành xử. "Trời cũng lạnh, vừa rồi con còn không thèm mời người ta vào nhà uống ngụm trà nóng. Ai cũng như con thì làm gì có tình nghĩa xóm giềng nữa chứ."
Tam Nữu không khỏi oán thán, kiếp trước hàng xóm đối diện nhà mình nhiều năm còn không thấy rõ bóng dáng, cũng không thường lui tới: "Lần sau huynh ấy đến, con sẽ mời huynh ấy vào nhà uống trà."
"Có phải con cảm thấy lời ta nói ——"
"Phụ thân..." Đoàn Thủ Nghĩa cắt lời ông. "Tam Nữu không chào hỏi huynh ấy, có lẽ là bởi vì nàng không biết huynh ấy. Nhưng mà bây giờ chỉ mới là tháng giêng âm lịch, còn một tháng rưỡi nữa mới đến Thanh minh, sao Vệ gia lại trở về lúc này, mọi khi cũng như vậy sao?" Hắn giả vờ hiếu kỳ hỏi.
"Không phải." Đinh Xuân Hoa nói xong thì dừng lại. "Hẳn là có chuyện gì rồi."
"Không thể nào." Đỗ Phát Tài đột nhiên lớn giọng, giống như bị ai đạp trúng đuôi. "Đại nhi tử và nhị nhi tử của Vệ tướng đều làm quan trong triều, khuê nữ thì gả cho Hoàng trưởng tử, là ca ca ruột của Thái tử, nhà ai có thể xảy ra chuyện chứ nhà bọn họ thì không đâu."
"Xuỳ!" Tam Nữu hừ nhẹ một tiếng. Đỗ Phát Tài không khỏi nhíu mày. "Con cười gì vậy?"
Tam Nữu vừa tách đậu tằm hoa ăn, vừa nói: "Con thấy người còn ngây thơ hơn tiểu tử Tiểu Mạch nữa, nó còn biết trèo cao té đau." Thấy phụ thân vẫn lộ vẻ không cam tâm, nàng nói tiếp. "Đừng nói người ta, như tỷ phu nhà ta đi, thê tử huynh ấy họ Đỗ, nếu trù tử nhà huynh ấy cũng họ Đỗ, chưởng quỹ hay tiểu nhị chạy vặt cũng họ Đỗ, thì người nghĩ trong lòng tỷ phu sẽ cảm thấy thế nào? Có phải sẽ nghĩ rằng Đỗ gia chúng ta sẽ chiếm lấy cơ nghiệp nhà huynh ấy?"
"Con chưa từng suy nghĩ như vậy." Đoàn Thủ Nghĩa vô thức nhìn sang nhạc phụ, Đỗ Phát Tài cau mày, Đoàn Thủ Nghĩa có hơi hồi hộp trong lòng một chút. "Tam Nữu, muội, muội đừng có nói lung tung."
"Muội đâu có nói bậy." Tam Nữu nói. "Bây giờ huynh không nghĩ như vậy là vì ngoại trừ tỷ tỷ, nhà huynh không có người thứ hai họ Đỗ." Nàng dừng một chút. "Có điều, nhà đế vương lại không như vậy. Từ Vệ tướng quân đến Thái phó[2] Thái tử, ngoại trừ nữ nhi đều có tiền đồ, nghe phu tử trong học đường nói, thông gia cũng không đơn giản, đại nhi tức phụ là nhi nữ của cựu Lễ bộ Thượng thư, muội muội của nhi tức phụ là phu nhân Tướng quân tam phẩm, Hoàng đế nhìn qua, nếu không phải Vệ gia thì lại là thông gia của Vệ gia. Phụ thân, nếu đổi lại là người..." Tam Nữu nói đến đây thì dừng.
[2] Thái phó (太傅): chức quan thuộc hàng tam công, dưới thái sư và trên thái bảo, thường có trách nhiệm dạy học cho Thái tử.
"Hoàng đế là minh quân." Đỗ Phát Tài có hơi dao động, nhưng ông không muốn tin theo cảm tính, theo ông, Vệ tướng quân rời thôn Đỗ gia đã trở thành một vị quan tốt, vì nước vì dân.
Tam Nữu không thích đàm luận chính trị, lại thấy phụ thân vịt chết vẫn cứng miệng[3], không nhịn được mà thở dài: "Nếu vậy thì con hỏi người, bên cạnh Hoàng đế không có tiểu nhân sao?" Đỗ Phát Tài biến sắc, trừng mắt nhìn Tam Nữu. "Chúng ta cách kinh thành hai ngàn dặm, con còn biết đại thần trong triều ai tốt ai xấu, không lẽ Hoàng đế lão gia lại không biết?"
[3] Nguyên văn là "tử áp tử chuỷ ngạnh" (死鸭子嘴硬): khi còn sống mỏ vịt đã cứng rồi, đến khi chết vẫn ko thay đổi, ý chỉ người ngoan cố, cứng đầu, bướng bỉnh.
"Ý của muội là, Hoàng thượng lão nhân gia biết ai là nịnh thần, vậy sao người còn giữ một kẻ như thế bên cạnh?" Đoàn Thủ Nghĩa hiếu kỳ hỏi.
Tam Nữu buột miệng nói: "Giữ lại để dùng chứ sao." Nàng vừa dứt câu, một già một trẻ trong phòng lập tức căng thẳng, Đinh Xuân Hoa trừng mắt. "Tiểu nhân thì có ích lợi gì?"
"Rất có ích." Tam Nữu nói. "Ví dụ như có đại thần công cao tự ngạo, không để Hoàng đế vào mắt, Hoàng đế lão gia nghĩ cách xử lý hắn, nhưng vì trên người hắn có công lao to lớn cực khổ. Nếu vô cớ trị tội hắn, lại khiến triều thần thất vọng đau khổ, thứ hai sẽ khiến bách tính nghị luận, lúc này sẽ cần những kẻ nịnh thần bên cạnh."
"Hoàng đế xử trí toàn bộ những kẻ mà mình ngứa mắt, chỉ chừa một câu bị tiểu nhân mê hoặc, người ta còn có thể nói gì? Cùng lắm chỉ bảo, Hoàng thượng nhất thời không nhìn thấu. Chưa kể, Hoàng đế giữ nịnh thần bên người, nịnh thần thích nhất là bàn luận thị phi, có bọn họ bên người, đại thần trong triều sẽ không dám hưởng thụ nhàn nhã, mỗi ngày làm việc lại nơm nớp lo sợ, vô cùng nghiêm túc, chỉ sợ một khi vô ý, thông tin rơi vào tay tiểu nhân, tiếp đó truyền đến tai Hoàng đế, mũ quan trên đầu lại khó mà giữ được."
"Huynh hiểu rồi, là chế hành." Đoàn Thủ Nghĩa cũng đã học tư thục mấy năm. "Vậy là Vệ gia đã xảy ra chuyện rồi?"
Hai người trong phòng vểnh tai lên. Tam Nữu nhún vai: "Chắc không phải. Người vừa rồi đến mượn đồ cũng trạc tuổi con, trâm cài trên búi tóc như được làm bằng xương, trên người khoác áo choàng lông, chân mang ủng da, nhìn qua không có gì đặc biệt, song áo choàng hắn mặc hình như là lông hồ ly, còn đôi ủng giống như được làm từ da hươu."
"Con đã thấy được bao nhiêu thứ đâu." Đỗ Phát Tài nghe nói nhà hàng xóm cũng không có việc gì, trên mặt lại vui vẻ, song ông cũng mường tượng đến lời Tam Nữu vừa nói. "Nữu Nữu, con nghĩ Vệ tướng quân, ông ấy, con nghĩ xem, ông ấy có về đây không?"
"Con nghĩ đại đa số quan chức đều có thể đoán được, chẳng qua là có bỏ được hay không mà thôi." Tam Nữu nhìn về phía Đoàn Thủ Nghĩa. Lần này Đoàn Thủ Nghĩa không đợi nàng nói nhảm. "Bảo huynh đóng cửa tửu quán, về quê cày ruộng, huynh không nỡ đâu."
"Con..." Đỗ Phát Tài nhìn hắn, Đoàn Thủ Nghĩa lập tức đưa đậu tằm đến trước mặt ông. "Phụ thân, người ăn đi, còn lại để con mang về nhà."
"Huynh đừng có nằm mơ giữa ban ngày nữa." Tam Nữu vươn tay giật lấy. "Mẫu thân, cất vào tủ đi. Đại tỷ phu, giờ Thân rồi, sao huynh không về?"
Đoàn Thủ Nghĩa thấy bên ngoài vẫn còn tuyết rơi: "Muội nấu cơm sớm một chút đi, huynh với tỷ tỷ muội ăn cơm tối xong thì về."
"Tổ phụ..." Thiếu niên túm lấy áo choàng khoác trên người ông lão, ông lão nhấc đôi chân có hơi ê ẩm, lui lại vài bước, ho nhẹ một tiếng: "Có ai ở đây không?"
"Ai vậy?" Đỗ Phát Tài ngước đầu nhìn ra, thấy một ông lão nửa đầu bạc phơ đứng ở ngoài cổng, liền vội vàng phủi tay tiếp đón. "Ngài tìm ai, con sẽ gọi giúp ngài.
Lão nhân mỉm cười: "Tìm con đây, Đỗ gia Tam tiểu tử."
"Con?" Trên mặt Đỗ Phát Tài đầy kinh ngạc. "Ngài biết con sao?"
"Lúc nhỏ con nói, chờ khi lớn lên cũng sẽ làm quan lão gia như ta, giờ đã quên rồi?" Lão nhân cười hỏi.
Đỗ Phát Tài vò đầu: "Con có nói vậy sao?"
"Có chứ, có chứ." Đinh Xuân Hoa nghe thấy động tĩnh thì đi ra ngoài, thấy người bên cạnh là một thiếu niên khoác áo choàng đen, tức thì linh hoạt. "Ngài, ngài là Vệ tướng gia?"
"Tướng gia?" Đỗ Phát Tài vô thức lặp lại, chờ khi nói ra miệng thì mới ý thức được người trước mặt là ai. "Ngài, sao ngài lại về, ngài, ngài không làm quan ——"
"Phụ thân, bên ngoài tuyết rơi, có gì vào nhà rồi trò chuyện." Tam Nữu chợt nghĩ, chỉ e phụ thân quá thành thật, nói dăm ba câu đã bán đứng nữ nhi của mình. Lại không ngờ rằng, những gì nàng nói đều bị người ta nghe được, mà hết lần này tới lần khác còn bị nàng nói trúng.
Mùa hè năm ngoái, lão bà của Vệ tướng đã qua đời, dựa theo quy định của triều đình, hai nhi tử của ông phải hồi hương. Song Hoàng đế không chịu thả người, Vệ tướng thừa cơ từ chức, Hoàng đế cũng chỉ nói mấy câu giữ lại tượng trưng. Vệ thái phó cẩn thận một đời làm sao mà không hiểu, thế là mang trưởng tử của đại nhi tử và nhị nhi về quê, thay phụ thân giữ gìn đạo hiếu.
Kỳ thật, gần vua như gần cọp, cho dù mai này con cháu trong kinh thành có xảy ra chuyện gì, Vệ gia cũng có người kế tục.
Vệ tướng thấy từ trong phòng bếp có một tiểu cô nương đi ra, nghĩ thầm trong bụng, người vừa nói chuyện ắt là nàng ấy. Không nghĩ tới ở chốn quê mùa mà lại có cô nương sáng suốt như vậy. Chờ tiểu cô nương đến gần, nụ cười tiêu chuẩn trên gương mặt ông lại có hơi co giật: "Đây là khuê nữ của con sao?!"
"Có phải là không giống không?" Mặc dù Vệ tướng cố che giấu, song Đỗ Phát Tài vẫn nghe được ý tứ ngạc nhiên từ trong miệng ông. "Đứa nhỏ này khéo lắm, chọn những điểm đẹp nhất của con với mẫu thân nó. Tam Nữu, chào đi con."
"Vệ gia gia, Vệ tiểu ca, mời vào nhà." Tam Nữu vô cùng hiểu chuyện nói. "Cháu đi rót trà cho mọi người."
Một già một trẻ nhìn nhau, cả hai cười thầm trong lòng, song không hiện ra ngoài mặt: "Không cần, không cần. Tam tiểu tử, ta tới đây tìm con là vì chuyện khác."
"Ngài cứ nói." Đỗ Phát Tài cúi người mời mọi người vào nhà, vừa đi vừa nói.
"Nhà ta có sẵn gạo dầu, có nồi có lò, có điều lại thiếu củi lửa. Ta thấy trước nhà con có đống rơm ra, muốn mượn con một ít, chờ khi tuyết tạnh, ta sẽ bảo tiểu tử trong nhà lên huyện mua trả lại cho con." Vệ tướng thật sự là vì chuyện củi lửa mà đến, chỉ là không ngờ có được "kinh hỉ" ngoài ý muốn.
Đỗ Phát Tài hào phóng cười: "Con còn tưởng là chuyện gì, ngài cứ việc mang về dùng, trong nhà vẫn còn nhiều củi." Nói xong thì đột nhiên nghĩ đến. "Ngài, ngài đã ăn cơm trưa chưa?"
Vệ tướng vừa định đáp là ăn rồi, liền nghe một tiếng "rột", ông quay sang nhìn, thấy đại tôn tử nhà mình đỏ bừng cả mặt, lẩm bẩm nói: "Tổ phụ..."
Vệ tướng nghiêm mặt, Vệ Nhược Hoài hận không thể tìm một cái lỗ để chui vào, Tam Nữu lại phản ứng rất nhanh: "Phụ thân, con đi làm chút gì đó cho tiểu ca ca ăn nhé?"
"Được được, làm gì đó đi, thịt dê, ta nhớ nhà mình còn chút thịt dê." Đỗ Phát Tài nói. "Còn không vậy?"
"Dạ con, sáng nay tỷ phu có mang đến." Tam Nữu cố ý nói lời này cho hai ông cháu, thịt nhà nàng đều là tươi mới cả. "Vệ tiểu ca có muốn ăn củ từ[4] không?"
[4] Củ từ, còn gọi là sơn dược (山药).
"Nhà cháu có cả củ từ sao?" Vệ tướng rất thích.
Đỗ Phát Tài nói: "Ở trong hầm đấy. Nữu Nữu, làm thịt dê hầm củ từ[5] đi."
[5] Thịt dê hầm củ từ (羊肉炖山药).
"Xào thêm hai món rau nữa đi." Đoàn Thủ Nghĩa chưa kịp chen vào lời nào, lên tiếng nhắc nhở nhạc phụ và mọi người.
Tam Nữu mường tượng, nếu chỉ nấu món canh thì lại không thích hợp. "Mẫu thân, người nhổ giúp con mấy cọng hoa tỏi non, để đấy xào củ từ. Con đi rửa rau đây, phụ thân..." Nàng liếc mắt ra hiệu với ông.