Tần Tiểu Mãn chỉ xem lời Đỗ Hành nói bán cho nhà khác là lời nói dối cho qua chuyện, cậu gượng cười. Cậu thấy áy náy, nhân lực của tá điền cũng đã dùng, củi lửa cũng đã đốt, cuối cùng lại không thu được gì, cảm giác như lòng tốt lại gây ra chuyện xấu.
Mùa thu hoạch sắp đến, lại tốn công sức vào việc này, trong lòng cậu thấy khó chịu. Vì vậy, cậu không cam lòng mà dò hỏi kỹ càng, muốn biết vì sao vị hương thân kia lại nuốt lời. Hỏi ra mới biết nhà hương thân họ Mạnh, có một người cháu trai tên là Mạnh Hoài Thiện.
Tiểu Mãn không hiểu có cháu trai thì có gì không đúng, tự nhiên cũng không biết Đỗ Hành và người này có xích mích gì. Nghe Đỗ Hành nói, lúc này mới biết tám phần là bị người ta giở trò, không nhịn được tức giận mắng: “Người này sao lại nhỏ nhen như vậy, chỉ vì tranh luận vài câu với bạn học mà lại chơi xấu, nếu sinh ra ở thôn quê này, người ta có thể nói xấu sau lưng hắn, chẳng phải hắn ta sẽ chỉnh đốn cả làng hay sao!”
Đỗ Hành cũng không ngờ bàn tay lại vươn dài đến tận đây, nhưng loại chuyện này đối với nhà giàu có kia chỉ là việc nhỏ, nhà này không mua được tre, thì bán cho nhà khác là được. Đối với bọn họ mà nói không có bất kỳ tổn thất nào, ngược lại lại có thể tùy ý làm hại công sức lao động của nông hộ. Hắn an ủi: “Đừng bận tâm đến loại người lòng dạ xấu xa này.”
Tiểu Mãn mắng xong, lại không khỏi xót xa cho Đỗ Hành, sớm biết là phải đi con đường đọc sách khoa cử, đã không nên để hắn ra phố bán hàng rong, làm những việc bị người ta coi khinh. Cậu thì không sao, vốn là con nhà nông thô kệch, cũng không sợ người ta cười chê. Cuối cùng lại khiến người ta lấy những chuyện này ra chế giễu coi khinh Đỗ Hành.
“Sao đệ lại nghĩ như vậy, trước tiên ta không hề cảm thấy việc bán hàng là mất mặt; thứ hai, cũng chính là nhờ việc buôn bán mà ta mới được Mục sư huynh và Hướng phu tử thưởng thức, mọi việc không thể nào lúc nào cũng thuận buồm xuôi gió.”
Tiểu Mãn mím môi, trong lòng dù không vui nhưng cũng chấp nhận lời nói của Đỗ Hành. Mà trước mắt là tập trung giải quyết số tre kia. Đỗ Hành đưa ra phương án giải quyết, hai chữ – làm giấy.
Người đời chuộng đọc sách làm quan, lập nghiệp phát tài, thiên hạ này tuy người thực sự làm quan chỉ đếm trên đầu ngón tay, nhưng người đọc sách lại nhiều như cá vượt sông. Một khi đọc sách, sẽ liên quan đến viết chữ, làm văn. Mà truyền bá chữ nghĩa cần có vật dẫn, giấy chính là vật không thể thiếu của người đọc sách. Đỗ Hành từ khi đọc sách, lúc đầu dùng giấy còn lại của Tần tiên sinh khi còn sống, sau tự mình đến cửa hàng sách mua, mỗi lần đều tốn mấy chục đến cả trăm văn. Một khi đã làm ra, thì không lo không có chỗ tiêu thụ, cho dù có tệ đến đâu, cũng có thể tự mình sử dụng, như vậy nhà cũng tiết kiệm được khoản tiền mua giấy.
Tiểu Mãn rất tán thành cách nói của Đỗ Hành, giấy chắc chắn bán chạy nếu có thể làm ra. Tiền đề vẫn là kỹ thuật này, nếu có thể sản xuất, sau này mở một cửa hàng nhỏ cũng chưa biết chừng. Thấy cậu không phản đối, hắn nói rõ hơn: “Chỉ là kỹ thuật làm giấy phức tạp, lại tốn thời gian, nhất thời sẽ không thấy được hiệu quả.”
“Nếu đệ bảo Đại Tráng đến các cửa hàng tre trúc ở huyện hỏi thăm, nói không chừng lô trúc này sẽ bán được hết ngay.”
“Chàng xem ta thiển cận đến thế sao? Nếu làm được giấy thì đó là kế sinh nhai lâu dài, chứ không phải là chuyện kiếm lời một lần.”
Một cây tre mới bao nhiêu tiền, một xấp giấy lại bao nhiêu tiền, chênh lệch giữa vài chục văn và vài trăm văn, chỉ cần biết đếm là có thể tính được. Thấy Tiểu Mãn như vậy, Đỗ Hành liền nhận lời sẽ giải quyết tốt việc lô tre này.
Hắn đại khái biết cách dùng tre làm giấy, nhưng vì bốn chữ kế sinh nhai lâu dài mà Tiểu Mãn nói, hắn vẫn mượn ở thư các của thư viện vài cuốn sách có ghi chép về làm giấy về đọc kỹ. Từ khi đến nhà họ Tần, hai năm nay hắn vẫn luôn làm những việc buôn bán nhỏ, nhưng cũng chỉ là bán cái mới lạ, kiếm chút khéo léo, rất nhanh đã bị người ta học theo. Vốn là những món ăn vặt đó giá thành thấp, kỹ thuật không tính là phức tạp, người có lòng học cũng nhanh, như vậy tự nhiên không thể lâu dài. Thứ hai là trong nhà cũng không có bối cảnh vững chắc, dễ bị người ta bắt nạt. Nếu dựa vào kỹ thuật làm chút việc buôn bán, hắn lại có chút công danh mỏng manh, chắc chắn việc buôn bán sẽ dễ dàng hơn trước nhiều.
Đỗ Hành suy tính một hồi, trong lòng phấn chấn, dồn một phần tâm trí vào việc kinh doanh, Tiểu Mãn không thích đọc sách, thấy nhàm chán, buổi tối cũng bế con ngồi bên cạnh Đỗ Hành, nhìn hắn tổng kết phương pháp làm giấy. Làm giấy trước hết phải “chặt trúc ngâm ao”, cũng chính là bước đầu tiên xử lý nguyên liệu. Tre trên núi chặt xuống xử lý thành đoạn, chẻ thành miếng; đặt vào trong ao ngâm trăm ngày là tốt nhất. Đến lúc lấy ra thì giã rửa, luộc xanh. Nguyên liệu sau khi ngâm tiếp tục đem đi hấp, làm cho tre mềm nhừ. Trộn bã tre với nước vôi đã được pha loãng, nấu trong thùng tám ngày tám đêm.
Bước cuối cùng là làm giấy. Nguyên liệu sau hai bước trước đã mềm nhừ, không còn cứng như mảnh tre nữa, lúc này còn phải giã nguyên liệu thành dạng bùn. Đổ bùn nguyên liệu vào bể chao giấy, dùng liềm chao giấy để làm giấy. Cuối cùng, giấy làm ra còn phải làm “giáp hạng” để hong khô giấy, như vậy mới coi như có được giấy viết bình thường trên tay.
Cũng không trách giấy ở cửa hàng sách bán đắt, hiện tại cửa hàng sách một liên giấy năm trăm tờ cần phải trên một ngàn hai trăm văn, một tờ giấy phải hai đến ba văn. Nói tính ra thì hình như giá cũng rẻ, nhưng một tờ giấy vuông có thể viết được bao nhiêu chữ? Người đọc sách rất coi trọng việc viết chữ đẹp, muốn viết tốt thì phải khổ công, công phu thể hiện ở giấy bút. Người ta nói nuôi một người đọc sách không dễ, không chỉ là trong nhà thiếu một lao động chính không làm việc, mà còn bút mực giấy nghiên, không có thứ nào giống như cải thảo ngoài ruộng, gieo hạt nhổ cỏ là có được.
Đỗ Hành thức hai đêm liền, ghi chép quá trình làm giấy lên giấy. Không chần chừ, hắn cho đào ao ở phía sau núi nhà, gần suối, sau đó lần lượt xử lý tre rồi ngâm ao. Thời điểm này đã vào mùa thu hoạch vụ mùa, mười mẫu ruộng màu mỡ còn lại của nhà có Tiểu Mãn dẫn Đại Tráng lo liệu, trong nhà có một trâu một ngựa, thu hoạch mùa màng cực nhanh. Khi rảnh rỗi, còn đến giúp chẻ tre. Ngâm ao xong phải chờ ba tháng, trong thời gian này cũng không tốn công, cứ việc lo việc thu hoạch mùa thu. Tre nhà chặt xuống không ít, phải đào đến ba cái ao lớn mới ngâm hết. Sau khi Đỗ Hành ngâm hết tre, ngô trong nhà cũng đã thu hoạch xong phơi trên sân. Việc của hai ba mẫu ruộng không tốn sức, ước chừng ruộng màu mỡ năm nay cũng có thể thu hoạch đều hai thạch lương thực, mười mẫu ruộng nộp thuế xong, cũng đủ cho mấy miệng ăn trong nhà. Thu nhập năm nay, còn phải xem tá điền làm ba mươi mẫu ruộng kia.
Nửa tháng trôi qua rất nhanh, Đỗ Hành lo liệu xong việc tre trong ao nhà, vừa lúc vào mùa gặt lúa thì kỳ nghỉ đã hết, lại phải trở về thư viện. Cuối hè đầu thu luôn bận rộn, quan lại trong huyện bận thu thuế, nông dân bận thu hoạch, thương nhân bận mua hàng, chỉ có người đọc sách hơi nhàn rỗi, cả ngày vẫn ngâm thơ đối đáp. Trong lúc bận rộn, mùa thu hoạch cùng với một cơn mưa thu đã kết thúc, đến cuối tháng chín. Giữa chừng nhà họ Tần làm một bữa tiệc trăm ngày đơn giản cho Thừa Ý, Tần Ngạn sau một hồi đấu tranh với gia đình, cũng đã thành thân vào cuối thu, rồi phân gia. Nhà Tiểu Mãn không có thời gian quản chuyện nhà nhị thúc, hôm nay vừa lúc được nghỉ, mưa phùn lất phất, vụ mùa đã xong, lương thực cũng đã cất vào kho. Đỗ Hành bế Thừa Ý trên đùi, đang tính toán số lương thực thu hoạch vào kho nhà.
Mười mẫu ruộng của nhà, ruộng nào cũng trồng lúa, bốn mẫu ruộng tốt năm nay thu được mười thạch lúa, ngô cũng trồng bốn mẫu, hai mẫu ruộng còn lại trồng ít dưa, rau theo mùa, cũng thu được chín thạch. Nói chung cũng không tệ, phải nộp gần sáu thạch lương thực, chỉ chờ lý chính đến ghi chép thu lương.
Lý chính chưa đến, Nhị Đảm thúc lại dẫn theo năm hộ tá điền trong nhà đến. Đỗ Hành bế Thừa Ý đang lẫm bẫm không biết đang nói gì giao cho Cần ca nhi, có lẽ là ở trong lòng hắn ấm áp, đột nhiên được bế lên cho người khác, tiểu tử liền bắt đầu rên rỉ không vui. “Ý nhi ngoan, cha có việc quan trọng.” Đỗ Hành vỗ vỗ lưng tiểu tử, nghe thấy lại lẫm bẫm mới để Cần ca nhi bế vào nhà.
“Thu hoạch vụ thu đã xong, chúng tôi đến đây để nộp lương thực cho gia chủ.” Nhị Đảm thúc cung kính nói: “Năm nay hầu hạ hai gia chủ, mùa thu hoạch này thật sự bận rộn, nếu không có Đỗ đồng sinh không so đo mà cho phép chúng tôi xử lý xong việc lương thực của gia chủ khác trước, e rằng thật sự không kịp.”
“Chuyện này cũng không có gì, dù sao lương thực nhà ai là bao nhiêu đều đã được ghi chép, vợ con già trẻ đều ở đây, hộ tịch lại ở trong huyện, còn sợ ai chạy mất chắc.”
Nhị Đảm thúc gật đầu nói phải: “Nhưng vẫn phải cảm tạ Đỗ đồng sinh thấu hiểu.”
Nói xong, Nhị Đảm thúc liền trình sổ lương thực lên cho Đỗ Hành, hai bên đối chiếu, xem ghi chép thu hoạch lương thực hai bên có khớp không. Ba mươi mẫu ruộng cằn cho thuê, sáu mẫu ruộng và hai mươi tư mẫu đất, ruộng thu được tám thạch, ngô là hai mươi tám thạch, tổng cộng ba mươi sáu thạch. Chỉ thu ba phần mười thì có thể thu được gần mười một thạch lương thực. Tính ra so với bốn mươi chín thạch lương thực năm ngoái thì ít hơn nhiều, nhưng đây hoàn toàn là lương thực thu vào kho, không giống như lương thực tự mình vất vả thuê người thu hoạch.
“Năm nay lương thực thu hoạch không được tốt, may mà Đỗ đồng sinh không chê, chúng tôi mấy nhà bàn bạc, muốn nộp mười lăm thạch lương thực cho gia chủ.” Nhị Đảm thúc thấy Đỗ Hành đã đối chiếu xong sản lượng lương thực, không có gì khác thường, mấy người trao đổi ánh mắt, dè dặt nói với Đỗ Hành.
“Ồ? Đây là ý gì?”
“Đây chỉ là một chút tâm ý của mấy nhà chúng tôi, nếu năm sau còn có thể tiếp tục hầu hạ gia chủ thì càng tốt. Chúng tôi đã bàn bạc, năm sau chỉ hầu hạ nhà Đỗ đồng sinh, nhà gia chủ có việc gì chúng tôi đều có thể đến giúp đỡ ngay.”
Đỗ Hành hiểu ý của bọn họ, đây là đã nhắm trúng người ta rồi lấy lòng. Hắn và Tiểu Mãn đã bàn bạc từ trước, nếu thấy đều là người thật thà chăm chỉ, bọn họ cũng sẽ không đổi tá điền tới lui, phiền phức không nói, trong nhà lại không có nhiều việc cần tá điền làm lao động.
“Tâm ý của các ngươi ta tạm thời nhận, năm sau cứ tiếp tục lo liệu ruộng nhà ta là được.” Đỗ Hành nói: “Chỉ là ba mươi mẫu ruộng này chia cho năm nhà các ngươi, mỗi nhà cũng không có bao nhiêu ruộng, các ngươi làm sao đủ cày cấy.”
“Gia chủ khác chia ruộng cũng chỉ được ba hai mẫu, chia ra hầu hạ hai gia chủ chúng tôi thật sự không bận rộn được, năm sau chỉ muốn chăm chút lo liệu ruộng của Đỗ đồng sinh.”
Đỗ Hành nói: “Ta học tập ở thư viện cũng nặng nề, trong nhà lại có con nhỏ, Tiểu Mãn cũng không rảnh rỗi nhiều để quản lý ruộng đất.” “Năm nay cũng thấy các ngươi cần cù chăm chỉ, mười mẫu ruộng tốt còn lại của nhà ta năm sau ta cũng không tự mình lo liệu nữa, chia cho thuê, ai muốn thì sau khi giao nốt số lương thực năm nay có thể ký tên điểm chỉ thuê.”
Mấy hộ tá điền vừa nghe, lập tức mừng rỡ như điên, người nào tính tình thẳng thắn thật thà thiếu chút nữa quỳ xuống cho Đỗ Hành, trong lòng cảm kích vô cùng. Một mẫu ruộng tốt bằng hai mẫu ruộng cằn, mùa màng thu hoạch nhiều, tự giữ lại ba phần mười lương thực tự nhiên cũng sẽ dư dả hơn.
“Các ngươi cũng đừng chỉ biết cảm tạ, những ruộng này đều là ruộng tốt, mỗi năm phải thu hoạch được hai thạch lương thực mới tốt, thường ngày cũng phải chăm chỉ cày bừa chăm sóc.”
“Vâng, vâng, chúng tôi nhất định sẽ xem ruộng tốt của gia chủ như con cái mà chăm sóc.”
Đỗ Hành đáp: “Chỉ cần các ngươi thật thà chăm chỉ làm việc, có việc gọi là đến, tự nhiên sẽ không bạc đãi mọi người, phân bón củi lửa đều không thành vấn đề.”
Tá điền mừng rỡ không thôi, cảm thấy chịu áp lực từ bỏ gia chủ khác quả thật không sai, đi theo gia chủ nhân hậu làm việc, ngày tháng luôn tốt hơn nhiều.
Buổi chiều, tá điền đem mười lăm thạch lương thực đã định chỉnh tề đưa đến nhà, không hề thiếu cân thiếu lượng. Đỗ Hành kiểm tra một lượt, phơi cũng rất tốt, quả thật đỡ phiền phức. Còn lại là việc nộp lương thực nộp thuế, năm nay nhà có thêm hai người làm công, vì ở nhà họ, ngày thường bao ăn ở nên không trả công, thuế nhân khẩu này tự nhiên phải nộp. Trước đây trong nhà không có nô bộc nên không biết, đến khi nộp thuế cho người làm công mới biết lại gấp đôi so với người dân bình thường. Đỗ Hành than thở, năm nay nhà chỉ riêng thuế đã nhiều hơn năm ngoái năm trăm văn. Vẫn là Tiểu Thừa Ý tiết kiệm tiền, đứa trẻ chưa đủ mười lăm tuổi, thuế nhân khẩu chỉ có hai mươi văn tiền.
Tiểu Mãn giữ lại sản lượng của mười mẫu ruộng nhà, mười lăm thạch lương thực tá điền đưa đến đều liên hệ với cửa hàng lương thực năm ngoái để bán hết. Một lần thu được mười hai lượng bạc, giá lương thực so với năm ngoái hơi biến động, nhưng đại khái cũng không khác biệt. Nhà nhân hậu như bọn họ không bạc đãi tá điền, tự nhiên không kiếm được nhiều như những nhà bóc lột tá điền, nhưng lương tâm lại thanh thản. Hơn nữa năm nay so với năm ngoái thuê người quả thật nhẹ nhàng hơn nhiều, năm sau ruộng đất trong tay đều cho thuê hết càng nhàn rỗi, như vậy cũng có thể rảnh tay làm chút việc buôn bán nhỏ.
Việc thu hoạch mùa thu vừa xong, tính toán thời gian tre cũng ngâm gần được rồi. Hôm nay, Đỗ Hành từ huyện thành mang về mấy cái thùng lớn, xây bếp đất trong sân, pha nước vôi xong rồi đem tre đi nấu. Phải nấu tám ngày tám đêm, may mà cuối thu không có việc gì, nhà lại đông người nên có người trông coi. Tiểu Mãn ngày nào cũng ở nhà nấu, nhìn củi lửa hao hụt, cũng có chút xót ruột. Những gốc ngô mà trước đây nhà không coi ra gì cũng bị Đại Tráng đào về, dùng làm củi đốt thế này cũng thấy đỡ xót xa hơn chút.
“A, a. A a…” Tiểu Mãn bế Thừa Ý đứng ở cửa bếp, nhìn Đại Tráng đội nón đang thêm củi vào bếp đất, trong sân đều bị nước mưa làm ướt. Tiểu tử nhìn mưa phùn lất phất, tay nhỏ vươn ra một nắm một mở, như muốn bắt lấy hạt mưa.
“Cha con vẫn chưa về, lúc sáng ra ngoài cũng không mang ô, không biết có bị ướt mưa không.”
Thừa Ý không hiểu cha nhỏ đang nói gì, chỉ thấy miệng Tiểu Mãn động đậy, liền lại bắt đầu thổi bong bóng nước bọt.
“Chủ tử, lát nữa để tiểu nhân cầm nón với áo mưa đi xem sao, biết đâu gặp được Đông gia.”
“Không cần ngươi chạy một chuyến, ta trên đường về ở huyện thành đã mua một cây ô.”
Vừa dứt lời, Đỗ Hành liền che ô đi tới dưới bức tường thấp trong màn sương mù xám xịt. Đại Tráng vội vàng tiến lên đón lấy hộp sách trong tay Đỗ Hành, Đỗ Hành cất ô phủi nước mưa: “Sắp vào đông rồi thật sự lạnh.”
Thừa Ý nhìn thấy dưới mái hiên có thêm một người đàn ông, liền duỗi hai tay ra a a a đòi Đỗ Hành bế.
“Cha con ướt hết rồi, lát nữa hãy bế.”
Tiểu Mãn thấy nửa người Đỗ Hành đều ướt, tự nhiên biết trên xe bò dù có che ô cũng khó tránh mưa.
“Hay là chiều nay cứ để Đại Tráng đi đón chàng đi, mang theo áo mưa, như vậy trở về cũng sẽ không bị ướt.”
“Vậy thì quá phiền phức, trong nhà còn phải trông coi làm giấy nữa.”
Tiểu Mãn mím môi, nhíu mày: “Cần ca nhi mau đi đun nước nóng cho đông gia.”
Năm nay sau mùa thu mưa rất nhiều, luôn là mưa phùn rơi lất phất không ngừng, Đỗ Hành đi sớm về khuya cũng không còn sớm như trước nữa, sáng đến thư viện hay chiều về nhà luôn bị ướt mưa. Thừa Ý đã quen với việc cha vừa về nhà là phải bế mình trước, bây giờ thì hay rồi, vừa về nhà phải tắm nước nóng cho hết lạnh, quần áo ướt cũng phải giặt sạch phơi khô, ngày hôm sau lại mặc. Tiểu tử rất bất mãn, buổi tối Đỗ Hành yêu thương con bế lên giường chơi một lúc rồi mới ngủ, tiểu tử đạp chân đá hắn, khiến Tiểu Mãn bật cười.
Tiểu Mãn ngày nào cũng thấy Đỗ Hành chịu mưa chịu lạnh không khỏi lo lắng, thân thể dù khỏe mạnh đến đâu mà cứ bị ướt mưa, gió cuối thu đầu đông này dễ khiến người ta bị cảm lạnh. Hôm nay nghe thấy Đỗ Hành ho, lại càng không nhịn được nữa. Cậu hạ quyết tâm, lấy ra năm lượng bạc, bảo người ở xưởng thủ công làm một chiếc xe ngựa nhỏ có thể che mưa che gió, ngựa trong nhà nuôi càng ngày càng lớn, kéo xe ngựa hoàn toàn không thành vấn đề.
Thế là, nhà giờ đã có cả xe trâu lẫn xe ngựa, Đỗ Hành đi học cũng không còn bị lạnh nữa.
Đến ngày nghỉ, nhân một ngày trời nắng không mưa, Đỗ Hành mở thùng, tre đã ninh nhừ được chuyển sang cối đá thường dùng để giã gạo giã thành bùn tre. Tre màu vàng nhạt dưới ánh nắng mặt trời, đã sớm mềm nhừ, dưới sức giã mạnh trong cối đá nhanh chóng trở thành dạng bùn. Bùn tre đã xử lý được chuyển sang bể chao giấy đã chuẩn bị sẵn từ trước. Bể chao giấy này hình chữ nhật, kích thước được làm theo giấy ở cửa hàng sách thông thường. Bùn tre cho vào bể, phải đổ nước vào trộn lẫn, sợi tre sẽ nổi lên trên, lúc này quan trọng nhất là cho vào nước ép lá tre đào đã được làm sẵn, như vậy giấy làm ra cuối cùng mới trắng. Liềm tre mỏng đã làm sẵn lọc nhẹ nhàng trong nước bột giấy, bột giấy sẽ tạo thành một lớp màng trên liềm tre, úp ngược liềm tre lên tấm ván gỗ, màng sẽ bong ra, mà lớp màng này sau khi khô chính là giấy sử dụng.
Đỗ Hành lấy một ít bột giấy để thử nghiệm, sau khi màng bong ra trên ván gỗ, hắn cho thêm than củi bên dưới ván gỗ, màng mỏng bị nung nóng từ từ khô lại, màng ban đầu trong suốt và hơi ngả vàng dần dần chuyển sang màu trắng, cũng càng ngày càng nhẹ, gió thổi qua cũng có thể bay lên.
“Thành công rồi!”
Tiểu Mãn đứng bên cạnh xem, thấy một tờ giấy trắng thành hình, vui mừng như tết, trực tiếp kêu lên.
Đỗ Hành lấy giấy kéo thử, giấy làm mỏng, dễ rách, tuy là màu trắng tinh, nhưng trên mặt giấy vẫn mơ hồ thấy được dấu vết của sợi tre. Không phải là giấy Tuyên trắng như tuyết ở cửa hàng sách, chất lượng không thể sánh bằng. Nhưng có thể đạt được hiệu quả này cũng rất tốt rồi, giấy Tuyên giá cao, nếu không phải nhà giàu có hoặc có nhu cầu đặc biệt, nhà bình thường sẽ không dễ dàng mua về luyện chữ. Ngược lại, loại giấy chất lượng không tính là tốt lắm này, lại tốt hơn giấy vàng nên lại càng được người ta mua.
Làm nhiều, dần dần cũng mò ra được chút mánh khóe, độ dày của giấy có thể quyết định bằng cách dùng liềm chao bột giấy: “Dùng sức chao thì giấy dày, chao nhẹ thì giấy mỏng.” Hắn truyền dạy cách làm cho Đại Tráng, nguyên liệu tre nhà nhiều, một người làm chắc chắn không làm hết.
Màng giấy lọc bằng liềm được xếp chồng lên nhau ngay ngắn, mấy trăm tờ tạo thành một chồng dày, sau đó dùng vật nặng ép cho hết nước bên trong, như vậy sẽ không phải trải từng tờ ra chiếm nhiều diện tích. Sau khi ép hết nước, lại dùng nhíp nhỏ tách từng tờ ra hong khô.
Làm nhiều giấy thì phải xây giáp hạng để sấy. Giáp hạng này có thể hiểu là một con hẻm rất hẹp, rỗng giữa và hai bên có tường. Trước tiên dùng khối tre làm khung, sau đó hai bên dùng ván gỗ phẳng lắp “tường”, phía dưới cùng xây một đường lửa. Đốt lửa trong đường lửa, hơi nóng bốc lên sấy hai bên tường gỗ, sau khi nóng lên thì có thể dán giấy ướt lên tường để sấy khô. Mặt tường của giáp hạng càng rộng, mỗi lần sấy được càng nhiều giấy, nhưng cũng không thể làm quá cao, như vậy sẽ không tiện dán giấy và bị nung nóng.
Vừa đào ao vừa xây bếp, làm một cái giáp hạng dựng trong sân, trận địa lớn như vậy người trong làng muốn không biết cũng khó. Lúc đầu ngâm tre vào ao, mọi người đang bận thu hoạch vụ mùa nên cũng không chú ý lắm, bây giờ mùa thu đông không có việc gì, đều chạy đến cửa nhà họ Tần xem náo nhiệt. Đỗ Hành cũng không sợ người ta học lỏm kỹ thuật, chỉ có người làm giấy mới biết kỹ thuật của nó rắc rối phức tạp như thế nào, phải có nguyên liệu nhà mình, lại phải từng bước từng bước làm mới có thể thành công, sao có thể là thứ mà người ta chỉ nhìn qua loa vài lần là có thể học được. Cũng giống như đậu phụ trên phố, ai cũng nói ngon, tại sao không phải ai cũng bán. Lúc nghỉ hắn gọi tá điền nông nhàn đến giúp sấy giấy.
“Thật sự có thể làm ra giấy sao? Nhìn từng tờ trắng tinh, đẹp hơn giấy vàng. Trước đây ta còn nói bọn họ làm gì nữa, không ngờ là đang làm giấy!”
“Mãn ca nhi, các ngươi làm thế nào vậy?”
Tiểu Mãn đứng ở cửa nói với mọi người: “Đây là phu quân ta đọc sách học được, rất phức tạp.”
“Thư viện còn dạy cái này nữa à?”
“Sao có thể chứ? Phải tự mình mượn sách mua sách xem, từng chút từng chút ghi nhớ kinh nghiệm bài học phương pháp, từ từ thử nghiệm mới làm ra được.”
Dân làng bị Tiểu Mãn lừa cho một vố, nhìn giấy trắng xóa, tá điền nhà đến giúp sấy, bận rộn làm việc, dân làng thèm muốn nói: “Giấy đẹp như vậy, chúng ta cũng không làm được, cho chúng ta dùng thử hai tờ đi, xem cái mới lạ dính chút học khí.”
Tiểu Mãn khoanh tay nói: “Đại thẩm chữ cũng không biết, trong nhà cũng không có người đọc sách, lấy giấy làm gì? Dùng lúc đi nhà xí à?”
Mọi người cười ầm lên. Dân làng bị nói móc lại bị cười nhạo, nhưng vẫn mặt dày nói: “Nhỡ đâu có việc gì phải viết, trong nhà có sẵn cũng đỡ phải đi tìm khi cần dùng.”
Tiểu Mãn gật đầu: “Được thôi, dù sao nhà chúng ta cũng phải bán giấy, hôm nay cũng mở cửa làm ăn, mọi người đều là bà con xóm giềng, bán năm văn hai tờ, rất rẻ, ở cửa hàng sách trong huyện chắc chắn không có giá này. Thẩm muốn lấy mấy tờ? Ta đi lấy cho thẩm, bà con xóm giềng, thẩm muốn tự chọn cũng được!”
Dân làng vừa nghe phải bỏ tiền ra mua, lập tức im bặt.
Mùa đông trời lạnh, tin tức lại lan truyền nhanh, không bao lâu những làng xung quanh đều nghe nói chuyện làm giấy này, qua hai ngày đã có người đọc sách đến hỏi mua.